კახეთის აჯანყება 1615

კახეთის აჯანყება 1615, კა­ხე­თის მოსახლეობის ბრძო­ლა ყიზილბაშ დამპყრობთა წინააღმდეგ. ირანის შაჰის, აბას I-ის ლაშქრობათა შედეგად შევიწროებული კა­ხე­თის მოსახლეობა შესაფერის მომენტს ელოდა აჯანყების დასაწყებად. იმე­რეთ­ში ლტოლვილმა თეიმურაზ I-მა სპარსელთა წინააღმდეგ ერთობლივი ბრძოლის მიზნით კავშირი შეკრა დას. სა­ქარ­თველოს მეფე-მთავრებთან. აჯანყება დააჩქარა ოსმალეთის არმიის დაძვრამ სპარსეთის საზღვრებისაკენ. აჯანყება 15 სექტემბერს, ალავერდობას დაიწყო. მას სა­თავე­ში ჩაუდგნენ ნოდარ ჯორჯაძე და დავით ჯანდიერი. შეიარაღებული ქარ­თვე­ლე­ბი შევიდნენ ალავერდის ეკლესიის გალავანში, სადაც ყიზილბაში მეციხოვნეები დათქმულ ნიშანზე ამოხოცეს. აჯანყებულებმა თეიმურაზ I მეფედ მიიწვიეს. იგი კა­ხეთ­ში ჩავიდა და სა­თა­ვე­ში ჩაუდგა აჯანყებას. კ. ა-ს მხა­რი აუბა შირვანმაც. აბას I-მა აჯანყების ჩასაქრობად 15-ათასიანი არმია გაგზავნა ალიყული-ხანის სარდლობით. ყიზილბაშების სარდლობასთან მყო­ფი ქარ­თვე­ლე­ბი მტერს თეიმურაზ I-ის ლაშქრის გადაადგილების მიმართულებას უმალავდნენ, ხოლო სპარსელთა ჯარის გეგმას აჯანყებულებს ატყობინებდნენ. ამით ისარგებლა თეიმურაზ I-მა და 5–6 ათ. კაცით ­დაამარცხა მტრის ლაშქარი, რ-ის ერთი ნაწილი უბრძოლველად გაიქცა, მრავალი მათგანი მდ. მტკვარ­სა და არაგვში დაიხრჩო.

წყარო: ეგნატაშვილი  ბ., ახა­ლი ქარ­თლის ცხოვრება, წგ.: ქარ­თლის ცხოვრება, ს. ყაუხჩი­შვი­ლის გამოც., ტ. 2, თბ., 1959; ვახუშტი, აღწერა სამეფოსა სა­ქარ­თვე­ლოსა, იქვე, ტ. 4, თბ., 1973; ისქანდერ მუნშის ცნობები სა­ქარ­თვე­ლოს შე­სა­ხებ, ვ. ფუთურიძის გამოც., თბ., 1969.

ლიტ.: სა­ქარ­თვე­ლოს ისტორიის ნარკვევები, ტ. 4, თბ., 1973; სა­ქარ­თველოს ისტორია, მთ. რედ. მ. ლორთქიფანიძე, ტ. 3, თბ., 2012.

გ. ნარსია