იოანე ხახულელი

იოანე ხახულელი, X–XI სს. სასულიერო მოღვაწე, კალიგრაფი და მთარგმნელი, ბაგრატ IIIის თანამედროვე. გამოირჩეოდა მჭევრ­მეტყველებით, რის გამოც „ოქროპირი" უწოდეს.

ი. ხ-ის მიერ ­სა­ქარ­თვე­ლო­ში შესრულებული ხელნაწერი ანდერძის მიხედვით, მისი მოძღვარი იოანე გრძელისძე ყოფილა. არაერთი წყა­რო ადასტურებს ი. ხ-ის ხელდასხმას თავდაპირველად ბოლნისის, ხოლო შემდეგ – ხახულის ეპისკოპოსად. დაახლ. 1019 არსენ ნინოწმინდელთან ერთად ათონის მთაზე გაემგზავრა და იქვე დამკვიდრდა სამოღვაწეოდ. მკვლე­ვართა ნაწილი ი. ხ-ს და იოანე ბოლნელს ერთსა და იმავე პიროვნებად მიიჩნევს, რადგან დიდ მსგავსებას პოულობენ მათ ცხოვრებასა და მოღვაწეობაში – ერთნაირად გამოირჩეოდნენ მჭევრმეტყველი ქადაგებებით და, ასევე, ორივენი ბაგრატ III-ის თანამედროვენი იყვნენ.

სა­ქარ­თვე­ლოს სამოციქულო ეკლესიამ ღირსი ი. ხ. წმინ­და­ნად შერაცხა და ხსენების დღედ 10 (23) მარტი დაადგინა.

ლიტ.: ქართველ წმინდანთა ცხოვრებანი, რედ. ა. მიქაბერიძე, თბ.– ათენი, 2003.

თ. მარგველა­შვი­ლი