მესაწოლე

მესაწოლე, პირადად მეფის და მისი „საწოლის“ (მეფის კაბინეტი და აპარტამენტები) მცველი ფეოდალურ საქართველოში. „ჴელმწიფის კარის გარიგების“ მიხედვით, მ. მესაწოლეთუხუცესს ექვემდებარებოდა, ხოლო „მესაწოლენი“ და „წინამწოლები“, მ-ს. ისინი მეფის პირადი  მცველები იყვნენ და „საწოლის“  შიგნით იმყოფებოდნენ, ხოლო „საწოლის მეკარე“ და „კარის  დარაჯა“ კი გარედან უზრუნველყოფდნენ „საწოლის“ დაცვას.  ს.-ს. ორბელიანის განმარტებით, შეიარაღებული „სხეულის მცველი“ მუდამ მეფესთან იმყოფებოდა. „ვეფხისტყაოსნის“ მიხედვით „წინამწოლი“ და „საწოლის მეკარე“ ამავე ფუნქციებს ასრულებენ.  „ „ჴელმწიფის კარის გარიგების“ თანახმად,  მ-თა რაოდენობა 700 კომლი იყო (8 კომლი გლეხების, დანარჩენი – აზნაურების). ხელმწიფის კარზე მუდმივად იმყოფებოდა და მგზავრობისას მეფეს თან ახლდა 700 შუბოსანი მ. 

მ. დიდი დარბაზობისა და პურობის დროს მუდამ  შეიარაღებული იყო. გვიანფეოდალურ საქართველოში მ. სპარსული სამოხელეო ტერმინი – „ყორჩით“ – შეიცვალა.

ლიტ.:  ანთელავა ი., საქართველოს საისტორიო-წყაროთმცოდნეობითი ძიებანი, თბ., 2002; გაბაშვილი ვ., დარბაზის  რიგის მოხელენი დასტურლამალის მიხედვით,  „ენიმკის მოამბე“, 1942, ტ. 13; ცენტრალური და ადგილობრივი სამოხელეო წყობა შუა საუკუნეების საქართველოში (ენციკლოპედიური ლექსიკონი), თბ., 2017;

 ი. უჯმაჯურიძე