კავთისხევის აკლდამა

კავთისხევის აკლდამა, XVI– XVIII სს. სამარხი ­ნაგებო­ბა, მდება­რეობს კასპის მუნი­ციპალიტეტის სოფ. კავთისხევში, მონა­სელიანთ უბანში, თამარ დედოფ­ლის გო­რაზე. ­აღმოჩენი­ლია მიწის სამუ­შაოების დროს (შეისწავლეს 1963, ­ხელმძღვ. გ. ლომთათიძე). აკლდამა შედგება საკნისა და დრომო­სისაგან (აკლდამაში განლაგებული საფლავისკენ მიმავალი გადა­ხურული დერეფანი), რ-თა კედლები ნაგებია კლდის ქვითა და ბრტყე­ლი აგურით. დრომოსის სიგრ­ძეა 1,5 მ, სიგანე – 0,9–1,1მ, სიმაღლე – 1,0 მ. აღმ-იდან დრომოსი საკანთან დაკავშირებულია ისრულთაღიანი შესასვლელით და ოთხსაფეხურიანი კიბით. საკანი ოთხკუთხაა (2,8 მ × 2,3 მ × 3,0 მ), მრგვალგუმბათოვანი გადახურვით. კუთ­ხეებში, 1,4 მ სიმაღლეზე, გადაყვანილია ისრული ტრომპები; აქედან იწყება აგურის წრიულგუმბათოვანი გადახურვა, რ-საც ზემოდან ადევს ფილაქვები, შემდეგ – ქვის გროვა და მიწაყრილი. საკნისა და დრომოსის კედლები დუღაბითაა ამოყვანილი. კედლები და იატაკი კირითაა შელესილი. საკნის სამხრ. და დას. კედლების ზედა ნაწილში დაყო­ლებულია შიდა მხა­რეს დაქანებული თიხის მილები. მათი გარე ნაწილი ყრუდაა დახშული, დანიშნულება გაურკვეველია. აკლდამაში არეულად ეყა­რა ადამიანის ძვლე­ბი, რაც იმას ადასტურებს, რომ იგი ადრევე გაუძარცვავთ. აკლდამის არქიტექტურაში შეინიშნება აღნიშნული პერიოდის ქართლ-კა­ხე­თის უმრავლესი ნაგებობისთვის დამახასიათებელი ტიპური ნიშნები. ამ ნიშნების გათვალისწინებით კ. ა. იმავე პერიოდით თა­რიღ­დე­ბა.

ლიტ.: ჯ ი ნ ჯ ი ხ ა ­შ ვ ი ­ლ ი  გ., კავთისხევის აკლდამა, წგ.: სა­ქარ­თვე­ლოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, [ტ.] 5, თბ., 1990.

რ. რუსი­შვი­ლი