კამეჩი

კამეჩი, ძუძუმწოვრების კლასის (Mamalia), ღრურქიანთა ოჯახის (Bovidae) მცოხნელთა ქვერაზმის (Ruminantia) წარმომადგენელი. შეტანილია პლანეტის ყველაზე დიდტანიანი და ძლიერი ცხოველების ხუთეულში. ცნობილია 2 გვარი: აზიური (Bubalus) და აფრიკული (Sincerus), ანუ სავანის, კაფრის (S. caffer). აზიური კამეჩი იყოფა 3 სახეობად: არნი (B. arnee), მინდოროს (B. mindorensis), იგივე ტამაროუ და ანოა. აფრიკული კ. მხო­ლოდ გარეულია, აზიური კი წარმოდგენილია გარეული და ში­ნა­ური ფორმით. მოში­ნა­ურებულია ძვ. წ. IV–III ასწლეულში. აზიური ში­ნაური კ. იყოფა ინდურ (ანუ მდინარის) და ფილიპინურ (ანუ ჭაობის – კარაბაო) ჯგუფებად. ინდური კ. გავრცელებულია სამხრ.-აღმ. აზიის, სამხრ. ევროპისა და ჩრდ. აფრიკის ქვეყნებში. სსრკ-ში მოშინა­ურებული იყო აზერბაიჯანში, სომხეთში, სა­ქარ­თვე­ლოსა და ჩრდ. კავ­კა­სიაში. მსოფლიოში აღრიცხულია 70-ზე მეტი ჯიშის 193,8 მლნ. სული ში­ნა­ური კ., რ-იც მსხვი­ლი, ღონიერი, დიდტანიანი ცხოველია. სიმაღლე მინდაოში – 130 სმ, ცოცხალი მასა ფურკამეჩისა – 450–600 კგ, კუროკამეჩისა – 700– 800 კგ (1000 კგ-მდე). ცოცხლობს 28–35 წელს. სამეურნეოდ გამოიყენება 18–20 წლის ასაკამდე. მისგან იღებენ რძეს, ხორცს, ტყავს (იხ. კავკასიური კამეჩი). ხასიათდება კარგი სამუშაო თვისებებით. ძროხასთან არ ჯვარდება. ყოველწლიურად იძლევა 1 ნაშიერს (ზაქს). ლაქტაციური მონაწველი – 1400–1600 კგ, რეკორდული – 4500 კგ რძე. მაღალი წველადობით გამოირჩევიან მურაჰისა (ინდოეთი) და ნილი-რავის (პაკისტანი) ჯიშები. აშენებენ ცხელ კლიმატურ ზონებში, წყალსატევების მახლობლად. იკვებება უხეში მცენარეული საკვებით (ისლი, ლელქაში, ლერწამი), ხემცენარეების ფოთლებითა და ყლორტებით. ძროხასთან შედარებით მდგრადია დაავადებების მიმართ.

ლიტ.: გ ო გ ო ლ ი  გ., თ ო რ თ ლ ა ძ ე  ლ., მ ა ჭ ა რ ა ­შ ვ ი ­ლ ი  გ., ტ ა ბ ა ტ ა ძ ე  ლ., მეკამეჩეობა, თბ., 2012.

გ. გოგოლი