ილდეღიზიდები

ილდეღიზიდები, ე ლ დ ე ­ღ ი ­ზ ი ­დ ე ­ბ ი, ფეოდალური დინასტია აზერბაიჯანსა და ჩრდილოეთ ირანში (1136–1225). დააარსა შამსადინ ილდეღიზმა (1136–74). აზერბაიჯანის მთავრის, ყიზილარსლანის (1186–91) სიკვდილის შემდეგ ხელისუფლებისათვის ბრძო­ლაში მის ძმისშვილებს შორის გაიმარჯვა აბუ ბაქრმა (1191– 1210). ერთ-ერთი ძმა ამირ მირანი შირვანის შაჰს შეეხი­ზნა.

შირვანშაჰი სა­ქართვ. მეფის ყმადნაფიცი იყო. მათ დახმარება სთხოვეს მეფე თამარს. სა­ქართვ. ლაშქარმა აბუ ბაქრი დაამარცხა (იხ. შამქორის ბრძო­ლა 1195). ი-ის ძლიერება შეარყია მონღოლთა შემოსევამ (1220–22), ხოლო ჯალალედინ­მა (1225) საბოლოოდ გაანადგურა ი-ის სა­ხელ­მწი­ფო.

ლიტ.: სა­ქარ­თვე­ლოს ისტორიის ნარკვევები, ტ. 3, თბ., 1979.