იოანე ციბე

იოანე ციბე (Iōannēs Tdzibos), VI ს. ბიზანტიელი სტრატეგოსი. პროკოპი კესარიელის ­გადმოცემით, ბიზანტიის იმპერატორმა იუსტინიანე I-მა (527–565) ლაზიკეში გაგზავნა იოანე ციბედ წოდებული „კაცი არაწარჩინებულთა და არასახელოვანთა შთამომავალი, რომელმაც სტრატეგოსობამდე მიაღწია. ის იყო, რომ რომაელთა და ლაზთა ყველა საქმე გაამრუდა და არივ-დარია, მანვე დააჯერა იუსტინიანე ქვეყანაში ­ზღვისპირა ქალაქი აეშე­ნებინა, სახელად პეტრა. იქ იჯდა ის ვითარცა აკრო­პოლისში, და ძარცვავდა ლაზთა ქონებას. ი. ც-მ შე­მო­ი­ღო ე. წ. მონოპოლი, თვით გადაიქცა მეწვრიმალედ და მთელი ამ საგნებით ვაჭრობის ზედამ­დგომელად".

ი. ც-ს წარმომავლობის შე­სა­ხებ არსებობს ვარაუდი, რომ იოანე შეძლებული ლაზი, ლაზეთის გავლენიანი ფეოდალი იყო. შესაძლებელია, იუსტინიანემ იმის გამო, რომ სხვა პროვინციებიდან გაგზავნილმა მოხელეებმა ვერ შეძლეს ლაზეთში ვაჭრობის მონოპოლიის გატარება, გადაწყვიტა ეს მოვალეობა დაეკისრებინა ასეთი პირისთვის. ი. ც-ს მეტსახელი „ჯიბო", „ჯიბუ" სწორედ ლაზთა შორის გვხვდე­ბა. ეგრისის მეფე გუბაზ­მა და მისმა დიდებულებმა ვერ აიტანეს ბიზანტ. მოხელის ასეთი თვითნებობა და ირანის შაჰ ხოსროს მიმართეს დახმარებისათვის. ირანელთა და ეგრისელთა შეერთებულმა მხედრობამ ციხე-ქალაქი პეტრა აიღო. ი. ც. მიყენებული ჭრილობისაგან გარდაიცვალა.

წყა­რო: გეორგიკა. ბიზანტიელი მწერ­ლების ცნობები სა­ქარ­თვე­ლოს შესა­ხებ, ს. ყაუხჩი­შვი­ლის გამოც., ტ. 2, თბ., 1965.

ლიტ.: სა­ქარ­თვე­ლოს ისტორიის ნარკვევები, ტ. 2, თბ., 1973; ჯავახიშვილი ივ., თხზულებანი თორმეტ ტომად, ტ. 1, თბ., 1979.