იოანე ჭყონდიდელი

იოანე ჭყონდიდელი, ჭყონდიდის მთავარეპის­კო­პო­სი დაახლ. 1060 – 1110. იხსენიება სუნგელოზის ტიტულით.

XI ს. 50-იან წლებში, ჯერ კიდევ ერისკაცობაში, თავის ძმასთან პეტრიკთან ერთად თან ახლდა ბაგრატ IV-ს და დედოფალ მარიამს კონსტანტინოპოლში ბიზანტ. იმპ. კონსტანტინე IX მონომაქოსის (1042–54) კარზე. აქ ისინი შეხვდნენ ათონიდან ჩამოსულ გიორგი მთაწმინ­დელს და ათონში დიდი შესაწირავი გაატანეს, რისთვისაც იოანეს და მის ძმას ათონში აღაპი დაუწესეს.

1059 მან ბაგრატ IV-ის დავალებით ქ. ანტიოქიიდან სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩამოიყვანა გიორგი მთა­წმინდელი, რ-ის ინიციატივითაც იოანე ჭყონდიდელად აკურთხეს. ი. ჭ. დაეხმარა გიორგი მთაწმინ­დელს სა­ქარ­თველო­ში მოუწესრიგებელი საეკლ. საქმეების გამართვაში; 1065 და 1066–67 ი. ჭ. ბაგრატ IV-ის ელჩი იყო ბიზანტ. იმპერატორის კარზე. ამ ელჩობის დროს მას გიორგი ხუცესმონაზვნისთვის უთხოვია, დაეწერა გიორგი მთაწმინდელის ცხოვრება. ქართ. ეკლესიის მიერ ი. ჭ-ის ხსენების დღედ დადგენილია 3(16) იანვარი.

წყა­რო: გიორგი მცირე, ცხორებაჲ გიორგი მთაწმიდელისაჲ, წგ.: ძველი ქართული აგიოგრაფიული ლიტე­რა­ტუ­რის ძეგლები, წგ. 2, ილ. აბულაძის რედ., თბ., 1967.

ლიტ.: ბ ე რ ძ ე ნ ი ­შ ვ ი ­ლ ი  ნ., სა­ვაზირო ფეოდალურ სა­ქარ­თვე­ლო­ში, წგ.: სა­ქარ­თვე­ლოს ისტორიის საკითხები, წგ. 3, თბ.,1966.

ბ. ლომინაძე