იოსებ ალავერდელი

იოსებ ალავერდელი, ამბა ალა­ვერდელი, სა­ქარ­თვე­ლო­ში მოღვაწე ერთ-ერთი ასურელი მამა.

მოვიდა ქ. ანტიოქიიდან VI ს. შუა წლებში იოანე ზედაზნელთან ერთად. ცხოვრობდა ზედაზნის მონასტერში, შემდეგ მდ. ალაზნის ­მარჯვ. ნაპირას დააარსა ალავერდის მო­ნას­ტე­რი (ააგო წმ. გიორგის ეკლესია, დასაფლავებულია იქვე).

მისმა მოღვაწეობამ ხელი შეუწყო კა­ხე­თის ამ მხა­რეში ქრისტიანობის განმტკიცებას. ი. ა. იხსენიება ასურელი მამების – დავით გარე­ჯელის, შიო მღვიმელის – „ცხოვრებათა" მეტაფრასულ რედაქციებში (XII ს.). XVIII ს-ში შეადგინეს ი. ა-ის სვინაქსარული „ცხოვრება". გადმოცემით, ი. ა. თან ატარებდა ჯვარს, გამოთლილს იმ ჯვრის ხისაგან, რ-ზეც გააკრეს იესო ქრისტე. ღირსი ი. ა-ის ხსენების დღეა 15 (28) სექტემბერი.

წყა­რო: ასურელ მოღვაწეთა ცხოვრების წიგნთა ძველი რედაქციები, ილ. აბულაძის გამოც., თბ., 1955; ძველი ქართული აგიოგრაფიული ლი­ტე­რა­ტუ­რის ძეგლები, ილ. აბულაძის რედ., წგ. 3–4, თბ., 1968–71.

ლიტ.: ქართველ წმინდანთა ცხოვრებანი, რედ. ს. მიქაბერიძე, თბ. – ათენი, 2003.

ბ. ლომინაძე