იმირის გორა

იმირის გორა, ადრინდელი სამიწათმოქმედო კულტურის (ძვ. წ. VI ­ათასწლ.) გორანამოსახლარი სოფ. იმირის (მარნეულის მუნიციპალიტეტი) სამხრ.-დას-ით, მდ. ხრამის ­მარჯვ. ნაპირას. გა­ით­ხარა 1966–71 (ხელმძღვანელები: ა. ჯა­ვა­ხი­შვი­ლი, ო. ჯაფარიძე).

ნამოსახლარი წარმოადგენს 4–5 მ სიმაღლისა და 90 მ დიამეტრის ბორცვს, რ-იც წარმოიქმნა ალიზის ნაგებობათა ნგრევისა და პერიოდული განახლების შედეგად. 5 მ-ზე მეტი სისქის კულტ. ფენაში დადგენილია 7 სამშ. ჰორიზონტი. საცხოვრებელი კომპლექსები შედგება საცხოვრ. და სამეურნ. ნაგებობებისა და მათ შორის მოქცეული სამეურნ. ეზოსაგან. ცრუგუმბათოვან ნაგებობათა უმრავლესობა წრიულგეგმიანია.

აღნიშნული კომპლექსები ერთ­მანეთთან დაკავშირებულია მორკალული კედ­ლებით და წრიულადაა განლაგებული ­ცენტრ. მოედნის გარშემო.

ი. გ-ის მკვიდრი მოსახლეობა მისდევდა მიწათმოქმედებას, მესაქონლეობას, ნადირობასა და თევზჭერას. ი. გ-ის ქვედა ჰორიზონტებში აღმოჩენილია ჭდეული ორნამენტით და კონუსური კოპებით შემკული უხეშად ნაძერწი ჭურჭელი; ობსიდიანისა და კაჟის ნაწარმი, ძვლის ნაკეთობანი. ზედა ჰორიზონტებში ნაპოვნია სხვა­დასხვა სახის რელიეფური ორნამენტით შემკული უხეშად ნაძერწი და შე­და­რე­ბით უკეთ ნაძერწი მოვარდისფროზედაპირიანი თი­ხის სადა ჭურჭელი, ძვლის თოხები, ირმის რქისაგან დამზადებული სხვა­და­სხვა დანიშნულების იარაღი, თი­ხის რამ­დე­ნი­მე ანთროპომორფული ქანდაკების ფრაგმენტი.

ი. გ. შულავერ-შომუთეფეს კულტ. ადრეული საფეხურის ტიპური ძეგლია.

ადრინდ. ბრინჯაოს ხანიდან ი. გ. სამაროვნად გამოუყენებიათ. მის ­ცენტრ. ნაწილში გა­ით­ხარა მტკვარ-არაქსის კულტ. და ადრინდ. და შუა ბრინჯაოს ხანის, გვიანდ. ბრინჯაო–ადრინდ. რკინის ხანის სამარხები, ფეოდ. ხანის (XIII–XIV სს.) 3 მდიდრული სამარხი.

ლიტ.: ქვემო ქართლის არქეოლოგიური ექსპედიციის შედეგები (1965–1971 წწ.), თბ., 1975; ჯ ა ­ვ ა ­ხ ი ­შ ვ ი ­ლ ი  ალ., უძველესი საცხოვრებელი შენობები საქარ­თვე­ლოს ტერიტორიაზე, «ძეგლის მეგობარი», 1968, №14; მ ი ს ი ვ ე, ქვემო ქართლის უძველესი ნასოფლარები, იქვე, 1972, №30; მ ი ს ი ვ ე, Строительное дело и архитектура поселений Южного Кавказа. V–III тыс. до н. э., Тб., 1973.

თ. კიღურაძე