იეთიმ გურჯი

იეთიმ გურჯი (ნამდვ. სახელი და გვარი – იეთიმ იბრაჰიმის ძე დ ა ბ ღ ი ­შ ვ ი ლ ი) (1875, თბილისი, – 15. VII. 1940, იქვე), სახალხო მომღერალი-მელექსე, ­თბილისური აშუღური პოეზიის ერთ-ერთი უკანასკნელი ­წარმომადგენელი. 1905–07 ბაქოს ნავთის სარეწებში მუ­შა­ობ­და. მონაწი­ლეობდა მუშათა დემონსტრაცი­ებში, რისთვისაც 4 წელი პატიმრობაში გაატარა.

1895-იდან თხზავდა ლექსებს ქართ., სომხ., აზერბ. ენებზე. პირველი წიგნი – პოემა „ანაბაჯის ლექსი" – 1909 გა­მო­ვი­და, ლექსთა კრებ. „ახალი მგოსანი და სიმღერები" – 1911, „იეთიმის ახალი ლექსები" – 1913, „ტანგო" – 1914 და სხვ. 1928 ი. გრიშა­შვილმა, ხოლო 1958 ა. თევზაძემ გამოსცეს პოეტის „რჩეული ლექსები".

ი. გ-ის ლექსები უმთავრესად სიმღერების სა­ხით ვრცელდებოდა, რ-ებსაც თვითონვე ქმნიდა და ასრულებდა კიდეც. მის პოეზიაში ასახულია ქალაქის მუშების, ხელოსნების, წვრილი ვაჭრებისა და გლეხობის მისწრაფებანი, სიმართლის იდეალები და თბილისური ბოჰემის განწყობილება.

ი. გ. დაკრძალულია მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში.

თხზ.: რჩეული ლექსები, თბ., 1960; ლექსები, თბ., 1979.

ლიტ.: გ რ ი შ ა ­შ ვ ი ლ ი  ი., თხზულე­ბათა კრებული ხუთ ტომად, ტ. 3, თბ., 1963; მამუ­ლიშვილთა სავანე, თბ., 1994; ხალ­ხუ­რი მწე­რა­ლი იეთიმ-გურჯი, «თეატრი და ცხოვრება», 1924, №20 (კრიპტ.: ვ. ბ.).

გ. იმედა­შვილი