თბილისის კეთილშობილთა სასწავლებელი

თბილისის კეთილშობილთა სასწავლებელი, გაიხსნა 1804 წ. 31 მაისს; იგი წარჩინებული წოდების ქართველთა შვილებისათვის იყო განკუთვნილი. ამ სასწავლებლის გახსნას წინ უძღოდა ამავე სახელწოდების სასწავლებლის გახსნა 1802, მაგრამ სხვა­დასხვა მიზეზთა გამო მალევე დაიხურა. თ. კ. ს-ში ამზადებდნენ სამოქალაქო სამსახურის მოხელეებ­სა და თარჯიმნებს. სასწავლებელი თავდაპირველად 2-კლასიანი იყო, ხოლო XIX ს. 20-იან წლებში 6-კლასიანი გახდა და სტრუქტურით რუს. იმპერიაში არსებულ გიმნაზიებს დაუახლოვდა. სასწავლებელს დაეკისრა აგრეთვე მოხელეთა მომზადება სამხ. უწყებისათვის.

თ. კ. ს-ის მოსწავლეებით დაკომპლექტება პირველ ხანებში გაძნელდა, რის გამოც მთავრობა იძულებული გახდა მათთვის სტიპენდია დაენიშნა. 1818 სწავლობდა 148 მოსწავლე, 1828 – 248. სწავლება ქართ. და რუს. ენებზე მიმდინარეობდა; 1825 ასწავლიდნენ ქართ., რუს. და თათრულ (აზერბ.) ენებს, კატეხიზისს, საღვ­თო სჯულს, არითმეტიკას, ალგებრას, გეომეტრიას, გეოგრაფიას, ისტორიას, რუს. და ქართ. სიტყვიერებას (ცალკე საგნად იყო შე­ტა­ნი­ლი თარგმანი), ხატვას, ფორტიფიკაციას, გეოდეზიას, ცეკვას.

თ. კ. ს. 1830 თბილ. გიმნაზიად გადაკეთდა (იხ. თბილისის პირველი გიმნაზია).