კელასური

კელასური, სოფელი სო­ხუ­მის მუნიციპალიტეტის ახალსოფლის თემში (აფხაზეთის არ), მდ. კელასურის ­მარჯვ. ნაპირზე. ზ. დ. 160 მ, სო­ხუ­მიდან 5 კმ.

სახელწ. „კელასური" („კლისურა") ბერძნ. წარმოშობისაა და ნიშნავს გასასვლელ ადგილს, ვიწრობს. ქართ. საისტორიო წყა­როებიდან მოხსენიებულია ჯუანშერის XI ს. თხზულებაში ორჯერ – ჯერ V ს. უკანასკნელი მეოთხედის, შემდეგ კი VIII ს. დასაწყ. მოვლენებთან დაკავშირებით როგორც „ზღუდე კლისურისა". სოფელში ­ზღვის ნაპირზე შემორჩენილია კელასურის კედლის ნაწილი.

სოფლის მახლობლად, მდ. კელასურის ­მარცხ. ნაპირას, აღმოჩენილი და შესწავლილია (1935–38, ­ხელმძღვ. ს. ზამიატნინი) მუსტიეს ხანის ღია ტიპის ძეგლი. მიწის ზედაპირზე შეგროვებულია მუსტიეური წვეტანები, ლევალუაზური წვეტანები, სახოკები, ორმხრივ დამუშავებული დისკოსებრი იარაღი, ანატკეცები, აგრეთვე დისკოიდალური და ერთფუძიანი ნუკლეუსები, ანატკეც-ლამელები და წარმოების სხვა ნარჩენები; ნედლ მასალად გამოყენებულია აფხ. პალეოლითური ძეგლებისათვის დამახასიათებელი მონაცრისფრო კაჟი. მასალა და­ცუ­ლია სანქტ-პეტერბურგის ანთროპოლ. და ეთნოგრ. მუზეუმში. მსგავსი ნივთები აღმოჩენილია ჩრდ. კავკასიაში (ილსკის ნამოსახლარი).

კ. ამჟამად ოკუპირებულ ტერიტორიაზეა.

ლიტ.: З а м я т н и н С. Н., Палеოлит Абхазии, «Труды Ин-та абхазской культуры», 1937, в. 10; მისივე,Oчерки по палеолиту, М.–Л., 1961.

თ. ბერაძე

დ. თუშაბრამი­შვი­ლი